Wetenswaardigheden over de oorlogsjaren in Geldrop en Mierlo

Wetenswaardigheden over de oorlogsjaren in Geldrop en Mierlo

De oorlog kent veel slachtoffers. Landgenoten, geallieerden en Duitsers die zijn overleden bij militaire gevechtshandelingen, in het verzet, of als burger door een toevalstreffer of om andere redenen. De volgende mensen, allen in relatie tot Geldrop en Mierlo, zijn bekend. Mogelijk is de lijst langer. Sta eens stil bij het leed van hun nabestaanden.

Nederlandse slachtoffers

11 mei 1940
Karel Lammers (30), niet bekend waar hij werkt, sneuvelt bij Beek en Donk. Hij laat een echtgenote en vier kinderen na. Hij is begraven op het Nationaal Ereveld Loenen.
12 mei 1940
Ad Oomen (31, uit Gilze Rijen), niet bekend waar hij werkt, sneuvelt in Geldrop. Hij is begraven op de begraafplaats ’t Zand in Geldrop.
14 mei 1940
Gerard Huizenga (35), niet bekend waar hij werkt, sneuvelt bij de verdediging van het vliegveld Bergen (Noor-Holland). Hij laat een echtgenote en drie kinderen na. Aanvankelijk is hij in Geldrop begraven; later zijn zijn stoffelijke resten op het Militair Ereveld Grebbeberg bijgezet.

Piet van Asch (32), instrumentmaker bij Philips in Eindhoven, sneuvelt bij de verdediging van Amsterdam. Hij laat een echtgenote en een dochter na. Hij is begraven op het Militair Ereveld Grebbeberg.

8 februari 1942
Gerard (24) en Henk Derks (35), beiden aardappelventers, worden doodgeschoten na te zijn veroordeeld voor de moord op een Duitse militair. In de kern is hier geen sprake van een verzetsdaad, maar van een familiedrama waarin de relatie van de zus van Gerard en Henk met de Duitse militair centraal staat.
28 juli 1942
P.Manders (Mierlo) overlijdt in een Duits werkkamp. Geen verdere gegevens bekend.
3 november 1942
H. Lathouwers (20) overlijdt in Düsseldorf. Geen verdere gegevens bekend.

22 februari 1943
Jacques de Heer (51), directeur van de Tweka fabriek. Hij is opgepakt en weggevoerd vanwege z’n Joodse komaf. Hij overlijdt in de gevangenis van Scheveningen. Hij laat een echtgenote en drie kinderen na.
28 juli 1943
J. Versluijsen (29) overlijdt in een Duits werkkamp na een bombardement. Geen verdere gegevens bekend.
1 oktober 1943
J. van Limburg (21) overlijdt na een werkkampperiode in een Eindhovens ziekenhuis. Geen verdere gegevens bekend.
Datum onbekend, wellicht 1943
C. Nefkens (20) wordt gevangengenomen en overlijdt in een Duits strafkamp.

9 augustus 1944
Harrie van Gestel (26), machinebankwerker bij Philips en Jan Heurkens (37), gemeentesecretaris van Geldrop, worden wegens verzetsdaden ter dood veroordeeld. Het vonnis wordt voltrokken op 6 augustus in Kamp Vught. Jan Heurkens laat een echtgenote achter, Harrie van Gestel een verloofde.
4 september 1944
Albert van der Heijden (39, geboren in Geldrop), vertegenwoordiger/textielingenieur van beroep, wordt wegens verzet tegen de Duitse bezetter ter dood veroordeeld en in Kamp Vught doodgeschoten.
19 september 1944
Hendricus van de Velden (80) wordt in de Sluisstraat getroffen door een verdwaalde kogel van Duitse militairen. Op dat moment is de bevrijding van Geldrop gaande.
21 september 1944
Op den Brand (Mierlo) valt een granaat in een schuilkelder. Dertien personen vinden de dood. Onder hen het gezin van Marinus Sloots (51), zijn vrouw Maria van Oosterhout (48) en hun kinderen Anna (19), Riek (16), Theo (13), Gerard (12) en Martien (9). Ze zijn begraven op het kerkhof van Mierlo. Tot de slachtoffers behoren ook Gerard Meulendijk (67), Fons (22) en Christiaan de Reek (17), Toon Verheyen, Rika Kramer (11, Joodse onderduiker) en Daniël van der Putten.
22 september 1944
Frans Cornuijt wordt in Mierlo dodelijk getroffen door granaatscherven.
27 september 1944
C. van Elten (21) overlijdt in een Duits werkkamp. Geen verdere gegevens bekend.

17 november 1944
G. van Gog (21) overlijdt in een Duits concentratiekamp. Geen verdere gegevens bekend.
9 december 1944
Bertus Bakermans (9) overlijdt na onvoorzichtig spelen met (militaire) benzine.
16 december 1944
Tijdens het Ardennenoffensief bestoken Duitse vliegtuigen geallieerde aanvoerroutes. Net als Duitse vliegtuigen op weg naar het front over Geldrop vliegen, valt een bom die neerploft in Zesgehuchten. Drie doden en een zwaargewonde zijn te betreuren. De overledenen: Martien van de Ven (10), Cor Toemen (62) en Peter van der Heijden (23, hij overlijdt op 18 december aan z’n verwondingen). De eerste twee zijn begraven op het kerkhof van Zesgehuchten.
31 december 1944
Trees Grinwis overlijdt in Aken tijdens een bombardement. Geen verdere gegevens bekend.

22 februari 1945
J. van Hoek overlijdt in een Duits werkkamp na een bombardement. Geen verdere gegevens bekend.
25 februari 1945
A. Obbing (12) overlijdt na een aanrijding door een legervoertuig.
24 maart 1945
Harry van der Putt. Hij is veroordeeld tot detentie in een strafkamp wegens ongehoorzaamheid aan de Duitse bezetters. Hij overlijdt in Bergen-Belsen. Harry van der Putt laat een echtgenote en vijf kinderen na.

25 april 1945
Geldroppenaar H. van Rossum (24) overlijdt in Bergen-Belsen. Geen verdere gegevens bekend.
5 mei 1945
J. de Greef (21) overlijdt in een Duits werkkamp na een bombardement.
27 juli 1945
Jan van Hoof (9) overlijdt na een aanrijding door een legervoertuig.
30 juli 1945
Peter Raemakers (9) overlijdt na een aanrijding door een legervoertuig.
4 september 1945
A. van den Ouden overlijdt in Duitsland. Geen verdere gegevens bekend.
12 oktober 1945
A. Derks (5) overlijdt na een aanrijding door een legervoertuig.

Geallieerd Hoofdkwartier in Geldrop en Mierlo

Al direct na de bevrijding van Geldrop besluit de Engelse legerleiding haar hoofdkwartier in Geldrop te vestigen om van daaruit de aanvallen op de Duitse legers te coördineren. Niet veel later wordt gekozen voor Huize Bethanië in Mierlo. In de hoogtijdagen zijn daar een kleine 200 militairen aan het werk.

Montgomery laat wel beslag leggen op de villa aan de Nieuwendijk 42 waar verschillende keren de legerleiders bijeenkomen. Om veiligheidsredenen wisselt hij frequent van verblijfplaats en hij heeft nabij een vliegstrip met een bvliegtuig tot zijn beschikking. Minder bekend is de vergaderlocatie op het station van Geldrop, waar een treinwagon dienstdoet als een alternatieve vergaderlocatie.

Ook andere kopstukken doen Geldrop aan. Bekend is dat de Engelse Koning George en premier Winston Churchill een bezoek aan legeronderdelen brengen. Churchill heeft toen nog in het openbaar op een podium in de Stationsstraat een peptalk voor de Engelse militairen gehouden. De Amerikaanse generaal Dwight Eisenhouwer is verschillende keren in Geldrop gesignaleerd.

War Cemetery Mierlo

Tijdens de bevrijding en de periode erna worden overleden Britse militairen begraven op de Britse begraafplaats in de Wilhelminalaan. Later zijn zij begraven op het Brits militair kerkhof in Mierlo. Er liggen 665 jonge mensen begraven, waaronder één Nederlander (Prinses Irene Brigade), die voor onze vrijheid hebben gestreden. Buurtbewoners adopteren graven ten einde ze duurzaam te onderhouden: ‘Opdat we hen niet vergeten!’.

Minder bekend is dat in Mierlo naast het Britse kerkhof ook een oorlogskerkhof voor 309 Duitse soldaten heeft gelegen. Mede door gebrek aan onderhoud, is dit in 1947 geruimd en de overledenen zijn overgebracht naar een groter en officieel militair (Duits) kerkhof nabij Venray.

Duitse militaire verliezen

12 mei 1940
Ernst Donner Schutze
1 februari 1942
Hans Engelke
23 september 1944
Helmuth Linneman

Overleden Nederlanders in Duitse dienst

Specifieke gegevens zijn niet bekend.
P. van Beek, W. Feijkes, V. Smits, O. Tromp, G. Veldkamp, J. Vijfeijken (allen uit Geldrop) en M. Raaijmakers (uit Mierlo).

Vliegtuigcrashes bij Geldrop en Mierlo

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er boven Nederland zo’n 6.000 militaire vliegtuigen neergestort. Ruim 1.000 daarvan zijn in Noord-Brabant terechtgekomen. Dan gaat het zowel om geallieerde (Britse, Amerikaanse en Canadese vliegtuigen met bemanningen die uit nog veel meer nationaliteiten bestonden) als Duitse vliegtuigen. Geldrop en Mierlo liggen precies onder de aanvliegroutes uit Engeland naar doelen in Duitsland. Zeven vliegtuigen crashen in/bij Geldrop en Mierlo.
22 juli 1942
Een Vickers Wellington III op weg naar een bombardement van Duisburg, stort neer bij Overakker na een beschieting door Duitse nachtjagers. De vijf bemanningsleden vinden hierbij de dood. Ze liggen begraven in Woensel (Eindhoven)
5 november 1943
Een Duitse Messerschmitt Me 210A-1 moet een noodlanding maken na een aanval door een Amerikaanse jager. Dat gebeurt een kilometer ten zuiden van Geldrop. De bemanning overleeft het, het vliegtuig is grotendeels vernield.
22 mei 1944
Een Lancaster II (LL695) bommenwerper crasht bij Hulst. Vier bemanningsleden overleven het. De piloot wordt krijgsgevangene gemaakt. De andere drie weten te vluchten. De bommenrichter wordt op 13 juli 1944 alsnog gevangengenomen. Drie bemanningsleden komen om het leven. Twee van hen liggen begraven in Woensel (Eindhoven).
4 november 1944
Ten oosten van Geldrop crasht een Hawker Typhoon IB. Het toestel is afkomstig van het vliegveld Eindhoven, maar weet na een raketaanval de thuisbasis niet meer te bereiken. De piloot overleeft de crash.

21 november 1944
Een Mosquito NF.XIX moet een noodlanding maken. De bemanning overleeft de crash.
14 januari 1945
Tussen Eindhoven en Geldrop stort een B-25 Mitchell III bommenwerper neer. Oorzaak onbekend. De piloot raakt gewond. De andere twee bemanningsleden komen met de schrik vrij.
3 februari 1945
Een Auster IV verkenningsvliegtuig stort neer in Mierlo. Meer is niet bekend.

Oorlogsschade

28 augustus 1944
Voor zover bekend is er weinig oorlogsschade in onze dorpen. Bekend is het bombardement op Mierlo en Mierlo-Hout bij een aanval op een Duitse munitietrein. Huizen aan de Helmondseweg (tegenwoordig Mierloseweg) worden getroffen. Enkele mensen raken gewond. Er vallen geen doden.
18 september 1944
De spoorbrug over het Eindhovens kanaal wordt door de Duitsers opgeblazen. Opvallend is dat de iets verderop gelegen spoorbrug over de Eindhovenseweg intact is gebleven.
16 december 1944
Een verkeerd gedropte bom treft Zesgehuchten. Er vallen drie doden, maar het is niet bekend of er ook materiele schade is aangericht.