10 mei 1940. Nederland in oorlog met Duitsland

10 mei 1940. Nederland in oorlog met Duitsland

De aanval op Nederland op 10 mei 1940 maakt deel uit van een groter aanvalsplan. De Duitsers willen namelijk Frankrijk aanvallen en verslaan. Via Nederland en België proberen ze de Franse verdediging in het oosten te omzeilen. België, Nederland en Luxemburg moeten daarom snel verslagen kunnen worden, de zogeheten Blitzkrieg.

Duitse soldaten verkleden zich als Nederlandse grenswachten

Actieve spionage en de angst ervoor

De Duitsers krijgen inlichtingen van Duitsers die in Nederland wonen, ook maken ze gebruik van spionage. Joop Stam woont in die tijd bij de Nuenense Brug en beschrijft hoe een fietser vanuit Helmond wordt aangehouden: “Hij was gekleed als een rooms-katholiek geestelijke. Hij sprak gebrekkig Nederlands, meer Duits. Het moest dus een Duitser te zijn. Meer mensen waren het daarmee eens.”

Nederland houdt steeds meer rekening met een Duitse inval. Zo worden soldaten langer in dienst gehouden en wordt hun verlof vaak ingetrokken. Nederland blijft namelijk vasthouden aan haar neutraliteitspolitiek. Maar er ontbreekt een goede strategie of samenwerking met Groot-Brittannië. Voor de gewone Nederlander lijkt de oorlog erg ver weg. De regering doet er alles aan om Nederlanders rustig te laten blijven.

De aanval op Nederland is begonnen

“Op 10 mei, nog geen maand na de bezetting van Denemarken en Noorwegen, gebeurde wat we eigenlijk allang hadden zien aankomen. ’s Morgens vroeg werden we gewekt door ontelbare vliegtuigen. (…) Al vroeg in de morgen hoorden we ook enkele hevige explosies, die waren afkomstig van het vliegveld in Eindhoven,” vertelt Joop Stam. Veel oudere inwoners van Geldrop herinneren zich het nog. Gerard van Loon is dan 11 jaar oud en weet het nog goed, juist op 10 mei gaat hij verhuizen. “Bij het oversteken van de Eindhovenseweg moesten we wachten voor een konvooi van voorbijtrekkende Duitsers.” Gerard weet nog dat hij veel karren met paarden, auto’s, motoren en vooral veel fietsers voorbij ziet komen.

Duitse soldaten gebruiken ook de fiets om zich snel te kunnen verplaatsen

Wolven in schaapskleding

Verkleed in uniformen van de Nederlandse marechaussee krijgen de Duitsers eerder al de strategisch belangrijke spoorbrug van Gennep (over de Maas) in handen. Een pantsertrein en troeptrein kunnen daardoor, binnen het eerste uur van de aanval, ongestoord voorbij de Peel-Raamstelling rijden. Het is begin van een strijd die in Nederland vijf dagen zal duren.

Ontheemden en vluchtelingen zoeken onderdak

Ook in Geldrop is de Duitse inval duidelijk merkbaar. Honderden vluchtelingen uit de regio Weert trekken door het dorp. De Duitsers hebben hen verplicht het land in te trekken. De Geldropse burgemeester Van der Putt vraagt de bevolking mild en behulpzaam te zijn, ook jegens degenen die have en goed hebben moeten verlaten om hier tijdelijk onderdak te vinden. Hij zegt:”Ik vertrouw erop, dat iedere burger zijn plicht zal kennen en de bevelen die door mij of namens mij of door de militaire overheid zullen worden uitgevaardigd, stipt opvolgen. Gedraagt u in deze dagen allen offervaardig.”

Nederland is verslagen. Angst voor wat gaat komen

Een van de Zusters Franciscanessen uit Mierlo vertelt over zaterdag 11 mei: “Rond elf uur reed een auto voor. Even daarna werd gebeld. Duitsers? (…) Ze vroegen om de sleutel van de school en zonder hen te vergezellen, zo bang waren wij, vertrok het hele gezelschap naar de zijingang van de school. Al gauw kwam men ons halen, want de ‘grote heer’ eiste bedden en lakens (…). Een van de militairen vertelde sarcastisch dat er twee grote legers op de baan waren. Een zegevierend gemotoriseerd Duits leger naar het westen en een verslagen Nederlands leger te voet naar het Oosten. Dit was de eerste vernedering die we te slikken kregen van het ‘Herrenvolk’.”

Honderden Nederlanders op de vlucht op zoek naar onderdak

Locale bestuurders blijven in functie

Nederland lijdt onder de aanval van de Duitsers. Na het bombardement op Rotterdam (14 mei) dreigen de Duitsers ook Utrecht te bombarderen. De situatie is uitzichtloos. Op 15 mei 1940 geeft Nederland zich over. Het komt hard aan in Nederland. Vanaf dat moment wordt Nederland vijf jaar lang bestuurd door de Oostenrijkse nazi Arthur Seyss-Inquart. Onze lokale bestuurders blijven in functie om de rust te bewaren. Maar, zo blijkt later, velen van hen zetten zich in om het verzet tegen de bezetters in stilte te ondersteunen. Of doen er actief aan mee …

Klik op de buttons voor meer informatie.
Mobilisatie 1939 Het Verzet in Geldrop-Mierlo